Wat AI ons leert over onze eigen schrijfstijl

Iedere tekstschrijver kent het gevoel: je stuurt een artikel in, leest het een week later terug en denkt, hé, dat klinkt eigenlijk helemaal als mij. Of juist: oei, dat had ik beter kunnen doen. Maar wat gebeurt er als een algoritme die spiegel voor je ophoudt? Steeds meer schrijvers ontdekken dat AI-tools niet alleen handige hulpjes zijn, maar ook onverwacht inzicht geven in hun eigen schrijfstijl.

De digitale spiegel

Tools als ChatGPT, Grammarly en LanguageTool zijn ontworpen om tekst te verbeteren — maar wie goed oplet, ziet dat ze óók iets blootleggen over je eigen schrijf-DNA.

Grammarly wijst je op woorden die je te vaak gebruikt (“just”, “however”, “so”), ChatGPT maakt jouw toon formeler of luchtiger, en schrijvers zien ineens hoe voorspelbaar hun zinsritme is.

“Het is alsof je naast iemand gaat zitten die al je stopwoordjes turft,” zegt tekstschrijver Marieke van der Laan (fictieve naam). “Toen ik mijn teksten door ChatGPT liet herschrijven, ontdekte ik dat ik bijna altijd met een bijzin begin. Dat deed ik zó vaak dat ik het niet eens meer zag.”

Van bedreiging naar bewustwording

Waar veel taalprofessionals in eerste instantie huiverig zijn voor AI (“neemt het mijn werk over?”), zien steeds meer schrijvers de technologie als een spiegel in plaats van een concurrent.
AI maakt patronen zichtbaar. Het herkent clichés, te lange zinnen en tone-of-voice-inconsistentie sneller dan je eigen brein dat doet.

Maar het echte inzicht komt pas als je de verschillen analyseert.

• Waarom kiest ChatGPT voor eenvoudiger woorden?

• Waarom maakt Grammarly van jouw ‘pittige’ toon een ‘beleefde’?

• En welke keuzes maken jouw teksten eigenlijk jouw teksten?

Wie met AI werkt, ontdekt vaak dat zijn stijl niet één vaste lijn is, maar een verzameling gewoontes, voorkeuren en blinde vlekken.

De grenzen van de spiegel

Natuurlijk is AI niet feilloos. Wie zijn tekst volledig laat “verbeteren”, riskeert dat zijn unieke stem verdwijnt in een zee van algoritmische correctheid.
ChatGPT houdt van balans, Grammarly van grammatica — maar creativiteit, ironie of ritme? Die blijven vaak achter.

De kunst is dus niet om AI je tekst te laten herschrijven, maar om samen met de tool te kijken waar je stijl schuurt of juist sprankelt.
Laat de tool suggesties doen, maar lees die vooral als feedback van een extreem consequente proeflezer.

Van schrijfhulp naar schrijfleermeester

Steeds meer redacties gebruiken AI in hun schrijfproces: als eerste redactieronde, als brainstormpartner, of om stijlverschillen tussen auteurs te analyseren.
Zo kan een redactie in kaart brengen:

• welke schrijvers de meeste humor gebruiken,

• wie de neiging heeft om lange zinnen te maken,

• of waar de tone of voice tussen artikelen verschilt.

Wat ooit begon als een handige tool om taalfouten te vangen, groeit zo uit tot een instrument voor zelfreflectie.

AI leert ons schrijven, als we willen leren kijken

De grootste winst van AI voor schrijvers zit niet in de tijdwinst of foutloze interpunctie, maar in het zelfinzicht dat het oplevert. Door te zien wat een algoritme met jouw tekst doet, leer je waar je sterk in bent, waar je voorspelbaar wordt, en welke keuzes jou als schrijver uniek maken.

AI neemt schrijven niet over. Het houdt ons een spiegel voor. De vraag is alleen: durf je erin te kijken?