Hoe kun je beeldend schrijven?

Voor romans en gedichten is vaak het advies om beeldend te schrijven. Maar ook voor columns, blogs of andere artikelen kan beeldend schrijven effectief zijn. Op die manier zorg je ervoor dat de lezer zich zo goed mogelijk kan inleven in een tekst. “Show, don’t tell” luidt het advies. Maar hoe doe je dat nu eigenlijk, beeldend schrijven?

Inspelen op de zintuigen

Volgens Roy Ishak is beeldend schrijven vooral een kwestie van verbeeldend schrijven. Daarmee bedoelt hij dat je als schrijver inspeelt op wat je lezers kunnen horen, zien, voelen, ruiken en proeven. Op die manier kunnen lezers zich in je verhaal inleven en zich er een voorstelling bij maken. Omschrijf wat kenmerkend is voor de situatie, bijvoorbeeld qua geur of wat er te zien is. Wees zo gedetailleerd mogelijk en gebruik daarvoor woorden die tot de verbeelding spreken, zoals ‘oogverblindend’ in plaats van ‘mooi’.

Gebruik vergelijkingen

Een andere manier om beeldend te schrijven, is door vergelijkingen te gebruiken. Je kunt een gebeurtenis of een persoon vergelijken met iets wat meer concreet is. Een voorbeeld is ‘Hij lacht als een boer met kiespijn’ in plaats van ‘Hij lacht nep.’ Een andere optie is om een metafoor te gebruiken. Dit betekent dat je een abstract fenomeen beschrijft met een concreter woord. Er is sprake van een overeenkomst tussen het concrete en het abstracte fenomeen. Denk maar aan de metafoor ‘een tsunami van vluchtelingen’, waarbij een indrukwekkende toestroom van vluchtelingen wordt beschreven als een indrukwekkend natuurverschijnsel.

Gebruik levendige werkwoorden

Volgens Schrijfvis zijn bij beeldend schrijven levendige werkwoorden essentieel. Hij stelt dat je bepaalde werkwoorden, zoals ‘worden’, ‘zijn’ en ‘gaan’ beter kunt vermijden als je beeldend wilt schrijven. Kies in plaats daarvan liever voor alternatieven die meer tot de verbeelding spreken. Een voorbeeld is ‘Hij fietst naar de bibliotheek’ in plaats van ‘Hij gaat naar de bibliotheek’. Lezers kunnen zich hier meer een voorstelling bij maken, omdat ‘gaan’ van alles kan betekenen.

Zorg voor overdrijving

Overdrijving is niet altijd een slim idee, maar kan bij beeldend schrijven zeker goed van pas komen. Want zeg nu zelf, bij bijvoorbeeld ‘Het regent dat het giet.’ kun je je toch al beter een voorstelling maken dan bij de zin ‘Het regent hard.’? Zet sommige aspecten van je tekst meer aan en gebruik vooral bijvoeglijk naamwoorden en bijwoorden om bepaalde aspecten van de tekst extra te benadrukken.

Gebruik een personificatie

Een personificatie houdt in dat je aan iets wat niet levend is, de eigenschappen van een mens of dier toekent. Een voorbeeld is ‘De zon lacht ons toe.’ Een zon kan immers niet lachen, maar deze zin zorgt wel voor een concreter beeld van een situatie dan enkel ‘De zon schijnt.’ Pas wel op dat je dit stijlmiddel niet te veel toepast; bij overmatig gebruik kan het ook irritatie bij de lezer opwekken.