Lezen op papier verbetert je leesvaardigheid meer dan digitaal lezen

Uit onderzoek van de Universiteit van Valencia is gebleken dat lezen op papier je vaardigheden zes tot acht keer meer kan vergroten dan digitaal lezen. Voor deze studie analyseerden de onderzoekers ruim twintig onderzoeken naar begrijpend lezen die tussen 2000 en 2022 waren gepubliceerd met de data van ongeveer 470.000 proefpersonen. Hun bevindingen suggereren dat lezen in gedrukte vorm over een lange periode het begripsvermogen zes tot acht keer meer kan vergroten dan digitaal lezen.

Oppervlakkiger

“Het verband tussen de frequentie van digitaal lezen voor vrijetijdsbesteding en het vermogen om tekst te begrijpen is bijna nul”, zegt Ladislao Salmerón tegen The Guardian, die als professor meewerkte aan het onderzoek. Dit kan komen doordat “de taalkundige kwaliteit van digitale teksten doorgaans lager is dan die van traditioneel gedrukte teksten”, voegde hij eraan toe. Tekst op sociale media kan bijvoorbeeld informeel zijn en bevat vaak minder complexe inhoud en taalgebruik. Salmerón is daarnaast van mening dat de ‘leesmentaliteit’ bij digitale teksten oppervlakkiger is, omdat de neiging tot het scannen van de tekst hoger is dan bij gedrukte teksten. Dit kan betekenen dat de lezer “niet volledig wordt ondergedompeld in de vertelling, of de complexe relaties in een informatieve tekst niet volledig vastlegt”.

Bijzonder is de verschillen die te zien zijn in leeftijd. Voor basisschoolleerlingen zagen de onderzoekers een negatieve relatie tussen digitaal lezen en begrijpend lezen. Voor middelbare scholieren en studenten pakte digitaal lezen daarentegen wel positief uit. Salmerón suggereert dat dit mogelijk komt doordat jonge kinderen minder goed kunnen omgaan met de afleidingen, zoals inkomende berichten, die gepaard kunnen gaan met lezen op een digitaal apparaat. De auteurs zeggen ook dat jonge kinderen die regelmatig digitaal lezen, mogelijk minder academische woordenschat leren “in een kritieke periode waarin ze overschakelen van leren lezen naar lezen om te leren”.

Nadruk op gedrukt lezen

De onderzoekers zijn niet “tegen digitaal lezen”, aldus Lidia Altamura, coauteur van het artikel. “Het is alleen zo dat, op basis van wat we hebben ontdekt, digitale leesgewoonten niet zoveel opleveren als lezen in gedrukte vorm. Daarom moeten scholen en schoolleiders bij het aanbevelen van leesactiviteiten meer de nadruk leggen op gedrukt lezen dan op digitaal lezen, vooral voor jongere lezers.”

Salmerón voegde eraan toe dat een verrassende bevinding was dat het relatief kleine verband tussen digitaal lezen voor ontspanning en begrip standhoudt, ongeacht het soort leeswerk dat mensen doen, zowel op sociale media als op educatieve websites zoals Wikipedia. “We hadden verwacht dat dit laatste veel positiever geassocieerd zou worden met tekstbegrip, maar uit onze data blijkt dat dit niet het geval is.”

Bron: The Guardian