Oh nee, weer een cliché!

Clichés teksten Was je ooit nog een woordkunstenaar als je de metafoor ‘rozengeur en maneschijn’ gebruikte, inmiddels kom je daar niet zomaar meer mee weg. Clichés zijn door hun veelvuldige gebruik dooddoeners geworden en maken een tekst vaak suf en saai. Het moet van klanten en lezers origineler, beeldender en leuker. Maar clichés, wat is daar eigenlijk zo erg aan? En hoe ga je ze uit de weg?

Clichés die je om de oren vliegen

Toen ik net begon met solliciteren, had ik een aantal favoriete woorden. Een daarvan was ‘uitdaging’. Ik vond mezelf iemand die ‘elke uitdaging met beide handen aangrijpt’ (net als waarschijnlijk zo’n 100 andere sollicitanten!), maar ook die ‘haar hand niet omdraait voor een deadline’ en ‘een vlotte pen heeft’. Geweldig natuurlijk als je over die eigenschappen beschikt, maar je kunt er donder op zeggen (nog zo’n cliché!) dat je niet de enige bent. Clichés, ze komen in verschillende soorten teksten voor in allerlei soorten en maten. Soms zijn we ons ervan bewust, maar vaak ook niet. Maar echt effectief zijn ze bijna nooit.

Gebrek aan originaliteit

Het probleem met clichés in teksten is dat ze je originaliteit wegnemen. Daarmee vergaat niet alleen je uniekheid als bedrijf of als schrijver een beetje, maar het kan ook afdoen aan het vertrouwen van de klant in jou. Bij elk bedrijf is ‘de klant koning’ en bieden de werknemers ‘dé oplossing’ voor problemen. Maar hoe geloofwaardig is dat nog als je een van de honderden, zo niet duizenden, bedrijven bent die dat zegt?! Zo’n cliché is eerder een teken dat je niet verder hebt gekeken dan je neus lang is (om er maar weer een cliché tussendoor te gooien) dan dat jij de persoon bent aan wie iemand zijn schrijfopdracht moet uitbesteden.

Zijn clichés wel te vermijden?

Clichés zijn echter allemaal waarschijnlijk als hypermoderne en originele uitdrukkingen begonnen. Er is vast ooit iemand geweest die oprecht een eurekamoment had toen hij het woord ‘uitdaging’ in zijn sollicitatiebrief zette. Toch is het nu een cliché geworden. Zelfs je unieke schrijfsels zouden over een paar jaar zomaar eens een aaneenrijging van cliché uitspraken kunnen zijn. Laatst schreef ik bijvoorbeeld een sollicitatiebrief met een opening waar ik onwijs trots op was. Het was een metafoor waar ik wel een tijdje op had zitten broeden. Toch realiseerde ik me later dat mijn buurjongen, achterneef of iedere willekeurige onbekende zomaar eens op precies hetzelfde idee zou kunnen komen. Weg originaliteit, hallo nieuw cliché!

Hoe kom je toch origineel uit de hoek?

Heb jij kwaliteit, net als alle anderen, ook hoog in het vaandel staan? En wil je met jouw niet zo unieke vlotte pen ook een geweldige tekst op papier zetten? Gelukkig zijn er nog manieren om ondanks het toenemende aantal clichés origineel te blijven. Probeer daarvoor vooral concreet te blijven en dingen vanuit je gevoel of vanuit je zintuiglijke ervaring te beschrijven. Zo voorkom je onaantrekkelijke clichés en een groot aantal dooddoeners van de bovenste plank.