Afbeelding
Verhalen in overtuigende teksten: wat, wanneer en waarom?
Het belang van narratieven, oftewel verhalen, wordt steeds meer onderstreept. Niet alleen vertellen mensen in gesprekken alledaagse verhalen aan elkaar, maar ook bedrijven vertellen verhalen. Het is niet voor niets dat José Sanders is benoemd tot hoogleraar Narratieve Communicatie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Wat is een verhaal en waarom zijn ze soms zo overtuigend?
Wat is een verhaal?
Het Storytelling Handboek (Tesselaar & Scheringa, 2008) definieert een verhaal als “een weergave van gebeurtenissen die met elkaar in verband worden gebracht”. Daarbij is sprake van een structuur met een begin, midden en einde en zijn er narratieve elementen, zoals een hoofdpersoon en een verhaallijn met een ontwikkeling bestaande uit bijvoorbeeld een dilemma of worsteling. Verder zou een verhaal volgens dit handboek authentiek, persoonlijk en prikkelend of emotioneel zijn. Volgens Labov bestaat een verhaal altijd uit zes onderdelen:
- Abstract: hoe begint het verhaal?
- Orientation: wie, wat, waar en wanneer?
- Complicating action: wat problematiseert de situatie?
- Resolution: wat gebeurde er uiteindelijk?
- Evaluation: so what?
- Coda: wat betekent dit?
Waarom zijn mensen gek op verhalen?
Volgens The Story Connection zijn er verschillende redenen warom mensen verhalenvertellers zijn. Ten eerste zijn verhalen een manier voor mensen om “grip te krijgen op een ingewikkelde wereld”, bijvoorbeeld bij een onverwachte gebeurtenis. Ten tweede kan ons brein informatie het beste verwerken als het met elkaar samenhangt en dat is precies waar een verhaal voor zorgt. Ten derde spelen verhalen in op emoties en helpen ze ons op die manier om besluiten te nemen.
Wat maakt een verhaal overtuigend?
Een verhaal is pas echt overtuigend als een lezer zich als het ware meegesleurd voelt in het verhaal. Dit wordt ook wel transportatie genoemd. De ‘narrative transportation theory’ gaat ervanuit dat een verhaal de attitudes en intenties van mensen kan veranderen als zij zich volledig in het verhaal verliezen. Daarvoor moet volgens onderzoekers wel aan drie voorwaarden worden voldaan:
- Mensen moeten het verhaal diep verwerken.
- Er moet sprake zijn van empathie voor het personage en van het vermogen om je het verhaal levendig voor te stellen.
- De lezer of luisteraar moet het gevoel hebben na het verhaal niet direct naar de ‘echte’ wereld te kunnen terugkeren.
Wat onderzoekt José Sanders precies?
Sanders kijkt zowel naar de talige vormen (structuur en stijl) van verhalen en de cognitieve representatie daarvan als naar de communicatieve functie van verhalen als organisaties deze toepassen. Voorbeelden van domeinen waar zij zich op focust zijn de narratieve journalistiek en de narratieve gezondheidscommunicatie. Ze onderzoekt bijvoorbeeld hoe persoonlijke narratieven te gebruiken zijn om doelgroepen met weinig kennis van gezondheid over te halen om gezonder te leven.
Meer weten over narratieven?
Op 30 maart en 1 april vindt er op de Vrije Universiteit een congres plaats over zowe narratieven als metaforen in het onderwijs. Voor meer informatie, kun je een kijkje nemen op de website van Named 2017 conference.
