Weg met het uitroepteken?!

“Kan ik bij jou op de koffie komen?” “Natuurlijk!!!” Valt je iets op aan de reactie? Juist, drie (!) uitroeptekens. Zeker op WhatsApp en in chatsessies zijn sommige mensen vrij scheutig met uitroeptekens. Ze gebruiken dit leesteken zelfs het liefst in twee- of drievoud. Wanneer hoor je een uitroepteken nu echt te gebruiken? En waarom kan overmatig gebruik ervan irritatie opwekken?

Wanneer gebruik je een uitroepteken?

De definities van uitroepteken lopen enigszins uiteen. Volgens Wikipedia is een uitroepteken “een leesteken dat wordt gebruikt om nadruk te geven aan een woord of zin.” Taalwinkel voegt daaraan toe dat het geen neutraal leesteken is, maar een bepaalde emotie uitdrukt. Daarom zou een uitroepteken bijvoorbeeld wel in pr-uitingen voorkomen, maar niet in journalistieke teksten. De website Online Marketing houdt juist een pleidooi om in pr-uitingen en slogans geen uitroeptekens te gebruiken. Management Support is weer een andere mening toegedaan, namelijk dat een uitroepteken altijd na een uitroep volgt. Twee voorbeelden die zij geven, zijn “Au!” en “Er zijn nog maar drie plaatsen vrij!”. Allemaal verschillende meningen dus. Rutger Kiezebrink, taalkundige van Onze Taal, liet eerder aan EditieNL dan ook weten dat schrijvers de vrijheid hebben om het uitroepteken naar hun inzicht te gebruiken. Er zijn volgens hem geen regels.

In actie tegen het uitroepteken

Over het gebruik van uitroeptekens is dus niet iedereen het eens. Wel is er steeds vaker een geluid te horen dat uitroeptekens irritatie zouden opwekken. Sterker nog, het Britse ministerie van Onderwijs heeft in 2016 zelfs Engelse scholen opgeroepen om in actie te komen tegen het gebruik van uitroeptekens onder leerlingen (zie EditieNL). Het doel van het ministerie was dat kinderen uitroeptekens alleen zouden gebruiken in zinnen die beginnen met ‘wat’ en ‘hoe’. Maar waarom is die actie tegen het uitroepteken nodig? Kiezebrink heeft daar wel een mening over: te gretig gebruik van het uitroepteken om nadruk te leggen, zou juist voor een minder effect zorgen. Oftewel, in de woorden van EditieNL: “geniet van ’t uitroepteken, maar gebruik het met mate!”.