Zo kan taalwetenschap worden gebruikt in de rechtszaal

Hoe anders klink je wanneer je in een andere taal spreekt? Dat onderzoekt forensisch taalkundige Meike de Boer zodat deze kennis gebruikt kan worden bij de veroordeling van criminelen. Dat vertelt ze tegen het Leids Universitair Weekblad Mare.

In wat voor situatie kan dit onderzoek van pas komen? Een Roemeense drugshandelaar doet al zijn communicatie in het Engels. Dit merkt de politie wanneer ze zijn telefoon aftappen. Toch is het makkelijk voor deze man om achteraf te beweren dat hij de stem aan de telefoon helemaal niet is. Hij spreekt helemaal geen Engels, zegt hij dan. Hoe bewijst de politie dat hij toch dezelfde persoon is?

Hoe zeg je ‘eh’?

Daarvoor moeten de twee talen worden vergeleken. Als de crimineel wat in zijn eigen taal zegt, kan dat fragment vergeleken worden met de telefoongesprekken. Door te luisteren naar de manier waarop ‘eh’ wordt gezegd in beide talen en door geluidsgolven te meten. Komt dit overeen? Dan kan het als bewijs dienen in een strafzaak.

Deze manier van onderzoeken is heel belangrijk, vertelt De Boer aan het Universitair Weekblad. ‘Soms is er geen vergelijkingsmateriaal beschikbaar in de taal die je eigenlijk wil vergelijken.’ Door twee talen tegenover elkaar te leggen, los je dit probleem op. Het is wel lastig zegt de onderzoeker: ‘Mensen zijn heel slecht in het herkennen van stemmen: de kans is groot dat je twee stemmen hetzelfde vindt als ze een beetje op elkaar lijken.’

Goed nieuws en slecht nieuws

Maar volgens De Boer lijkt het erop dat ‘eh’ in verschillende talen toch anders klinken. In het Nederlands klinkt het als ‘eh’, maar in het Engels zeg je ‘uhm’. Die uitkomst is zowel positief als negatief. ‘Slecht nieuws, want blijkbaar kun je fragmenten in twee talen niet goed met elkaar vergelijken. Maar ook goed nieuws, want in de praktijk gebeurt het wel al, dat vergelijken. Dat zouden ze dus niet meer moeten doen.’

In het onderzoek worden nog een aantal klanken vergeleken om te zien of deze in de toekomst gebruikt kunnen worden als vergelijkingsmateriaal.

Bron: het Leids Universitair Weekblad Mare