Hoe gebruik je komma's bij bepalingen?

interpunctie komma's gebruiken advies Wanneer gebruik je nu wel en niet een komma? Taalkundigen zijn het er niet over eens. Wel zijn er een aantal regels opgesteld voor het gebruik van komma’s bij bijvoeglijke bepalingen als ‘die blond is’ of ‘waar het festival plaatsvindt’. Wat zijn die regels precies? Wij leggen nog eens uit hoe het precies zit.

Grammaticale en ritmische methode

Wanneer je komma’s aanbrengt in een zin, kun je dat volgens verschillende methoden doen: de grammaticale, de ritmische en de semantische methode. Bij de grammaticale methode zijn er strenge regels voor kommagebruik op basis van de grammatica in een zin. De ritmische methode gaat uit van de uitspraak van een zin. Je plaatst hierbij komma’s op plekken waar je een pauze hoort als je de zin voorleest. Bij het semantische uitgangspunt bepaal je of je een komma plaatst door te onderzoeken of de betekenis van de zin verandert met of zonder komma. Die laatste methode is vaak het uitganspunt bij het gebruik van komma’s rondom bepalingen.

Uitbreidende bepaling

Er is een onderscheid te maken tussen een uitbreidende bepaling en een beperkende bepaling. Bij beide soorten bepalingen gebruik je komma’s op een andere manier. Een uitbreidende bepaling is extra informatie die niet per se nodig is om de essentie van de zin te begrijpen. Het vormt een uitbreiding of aanvulling op de informatie die al in de zin staat. Een voorbeeld is hieronder te zien:

Onze kat, die zwarte pootjes heeft, is vandaag weggelopen van huis.

In deze zin vormt ‘die zwarte pootjes heeft’ extra informatie bij ‘onze kat’. Dit vormt de uitbreidende bepaling en deze zet je daarom tussen twee komma’s. Uit de zin blijkt dat je maar één kat hebt en daarover geef je als extra informatie dat deze zwarte pootjes heeft. Die informatie is eventueel weg te laten.

Beperkende bepaling

Een beperkende bepaling is iets anders. Hiermee geef je meer specifieke informatie die cruciaal is om te bepalen over wie of wat je het hebt. Je selecteert met zo’n bepaling als het ware iets of iemand uit een categorie. Neem dit voorbeeld:

Onze kat die zwarte pootjes heeft, is vandaag weggelopen van huis.

De komma in deze zin impliceert dat je meerdere katten hebt en dat je het hier specifiek over je kat met zwarte pootjes hebt. Je zet een beperkende bepaling, vanwege de cruciale informatie, niet tussen komma’s, maar gebruikt alleen eventueel een komma na de beperkende bepaling om de zin te verduidelijken.