Formuleren van waarschuwingsteksten bij stoppen met roken

“Als je stopt met roken, verminder je de kans op longkanker.” of “Als je niet stopt met roken, verhoog je de kans op longkanker.” Het is een klein formuleringsverschil, maar het zou zomaar eens effect kunnen hebben op de intentie van rokers om te stoppen. Loek Verbaarschot onderzocht voor zijn masterscriptie het effect van deze verschillende frames voor waarschuwingsteksten.

Vier soorten frames

Je kunt in een boodschap op een pakje sigaretten de focus leggen op de wenselijke gevolgen van gewenst gedrag (niet roken), maar ook op de onwenselijke gevolgen als je dit gedrag niet uitvoert en dus wel rookt. Het eerste deel van de boodschap is het antecedent en gaat over al dan niet het gewenste gedrag (niet roken) uitvoeren. Het tweede deel van de boodschap is de consequent: de positieve of negatieve gevolgen van het al dan niet uitvoeren van het gewenste gedrag. Er is eerder nog nauwelijks onderzoek gedaan naar de invoed van deze verschillende formuleringen.

Het experiment

In totaal kregen 169 proefpersonen ieder 13 uitingen van een van vier soorten persuasieve boodschappen te zien. Deze gingen niet alleen over roken, maar ook over bijvoorbeeld milieu-issues en sociale problemen. Verbaarschot manipuleerde namelijk zowel de formulering van het eerste deel (gewenst gedrag of ongewenst gedrag als uitgangspunt) als van het tweede deel (gevolgen wel of niet bereiken) van de boodschap. Proefpersonen kregen de persuasieve boodschappen te zien en beantwoordden na iedere boodschap vragen over de effectiviteit van de boodschap, de argumentsterkte en over de intentie ten opzichte van hun gedrag en attitude.

Resultaten

Het blijkt dat de formulering waarbij iemand positief gedrag uitvoert, overtuigender is dan de formulering die ervan uitgaat dat iemand het gedrag niet uitvoert. Deze ervaren mensen als effectiever, ze vinden de argumenten sterker en er is een sterkere intentie tot het gewenste gedrag. Dit zou kunnen komen doordat een ontkenning een tekst minder begrijpelijk en moeilijker maakt om te lezen . De formulering van de gevolgen lijkt minder van belang. De keuze hierin heeft alleen invloed op de waargenomen effectiviteit van de boodschap. Hierbij ervaren mensen de formulering met gevolgen die zij wél bereiken als het meest effectief.

Bron

Luuk Verbaarschot schreef zijn scriptie met de titel ‘Stoppen met roken’ werkt beter dan ‘Niet stoppen met roken’ voor de Radboud Universiteit in Nijmegen in het kader van zijn masterstudie Communcatie & Beïnvloeding.