Artikelen

Uit onderzoek blijkt dat lang niet altijd de leukste, creatiefste of meest voor de hand liggende versie van een tekst het beste scoort bij de ontvanger. Zogenoemde splitruntests laten zien dat veel lezers liever de gewoonste envelop, het goedkoopste papier en de irritantste onderwerpregel voor hun neus krijgen. Door Mark van Bogaert.

Schrijvers van instructies blijken allemaal – in meer of mindere mate – motiverende elementen in hun teksten te verwerken. De meningen over de uitvoering en toepassing ervan blijken echter verdeeld. Natuurlijk, de lezer moet worden gemotiveerd om de tekst erbij te pakken (en te houden). Maar in hoeverre moet je daarvoor alle registers opentrekken? Of zelfs ‘leuke dingen’ in je instructies stoppen? Door Evy Schouten en Joyce Karreman

In Nederland maakt men tijdens het verdachtenverhoor op de computer een proces-verbaal op. In het wetboek staat dat een proces-verbaal zo veel mogelijk in de eigen woorden van de verdachte moet worden opgeschreven. Gebeurt dit eigenlijk wel? Uit onderzoek blijkt dat processen-verbaal geconstrueerd worden door verdachte én agent. Door Tessa van Charldorp.

Adviesboeken over persberichten houden weinig rekening met het type persbericht. Ook wetenschappers hebben weinig vergelijkend onderzoek gedaan naar de verschillen. Toch hebben systematische verschillen tussen persberichten invloed op de wijze waarop persberichten vrije publiciteit teweegbrengen, zo toont het onderzoek aan dat Lisa Tromp met gegevens van een vooraanstaand PR-bureau uitvoerde voor haar masterscriptie. Door Luuk Lagerwerf en Lisa Tromp.

Actuele Nederlandse personeelscampagnes bieden potentiële werknemers veel identificatiemogelijkheden. Zo kunnen we ons herkennen in de portretfoto’s van de huidige werknemers en herkennen we beeldclichés als het vakantiekiekje. Met een simpele vergelijking of een verrassende metafoor wordt de potentiële werknemer geholpen een keuze te maken: wil ik hier wel of niet werken? Door Marijn de Jong en Bernard Kramer.

Advertenties met metaforische slogans en verschillende afbeeldingen worden verschillend begrepen en gewaardeerd, zo blijkt uit onderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De inzet van metaforen in advertenties blijkt een zinvolle strategie voor reclamemakers. Deze advertenties worden meer gewaardeerd. Door Carina Hellings, Charlotte van Hooijdonk en Monique Lamers

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) investeert 2 miljoen euro in negen onderzoeken naar begrijpelijke taal. In een serie artikelen besteedt Tekstblad aandacht aan dit nieuwe onderzoeksprogramma. In deze aflevering deel 2: over een leesbaarheidsindex voor het Nederlands. Door Henk Pander Maat.

Veel communicatiemedewerkers, tekstschrijvers en schrijftrainers worstelen met taalniveau B1. Het moet ‘B1’ zijn, weten hun opdrachtgevers. Maar wat is B1? Wanneer is een tekst voldoende B1? Wat is het verschil met jip-en-janneketaal? Kortom: hoe maken we de term ‘B1’ zelf begrijpelijk? Door Peter Zuijdgeest

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) investeert 2 miljoen euro in negen onderzoeken naar begrijpelijke taal. In een serie artikelen besteedt Tekstblad aandacht aan dit nieuwe onderzoeksprogramma op het snijvlak van taal en communicatie, maar ook van wetenschap en maatschappij. In deze aflevering deel 6: een kortlopend onderzoek over voorlichting over de ziekte van Lyme voor laaggeletterden. Door Joyce Karreman en Nienke van Norel.

Politiek taalgebruik vertelt veel over politici, de politiek en de omstandigheden. Bij de presentatie van zijn regeerakkoord stelde de Nederlandse premier Mark Rutte (VVD) dat er ‘aan elke keukentafel wel rekensommetjes worden gemaakt’. De premier laat zo op beeldende wijze weten voeling te hebben met de alledaagse realiteit van de Nederlandseburger. Christ’l De Landtsheer fileert voor ons Vlaamse en Nederlandse politieke metaforen. Door Christ'l De Landtsheer

Veel stijladviesboeken beklemtonen het: vermijd de naamwoordstijl! Maar waarom eigenlijk? Is de naamwoordstijl echt zo erg? Of is hij misschien soms juist handig? Margreet Onrust, docent aan de opleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen, oudmedewerker van Tekstblad, medeauteur van het boek Formuleren (1993), promoveerde op 23 mei 2013 aan de Vrije Universiteit Amsterdam op het proefschrift Vermijd de naamwoordstijl! Een onderzoek naar de houdbaarheid van een schrijfadvies. Luuk Lagerwerf sprak met haar.

‘Hier geen vuil storten’, ‘Laat je niet afleiden’, ‘anti-pestprogramma’… het zijn een paar voorbeelden waarin ongewenst gedrag aan de kaak wordt gesteld, uiteindelijk bedoeld om het gewenste gedrag te stimuleren. Toch heeft de ontkennende formulering vaak een averechts effect.